Inleiding.
Dat wat je bent is het meest dichtbij. Veel dichtbij dan alles wat je over jezelf denkt. Dichterbij dan het denken zelf. Dichterbij dan gevoelens die je over jezelf ervaart. Dichterbij dan het ervaren zelf. Het is zo dichtbij dat het eigenlijk niet met je ervaren gedefinieerd kan worden. Het is dat waar het ervaren in opkomt. Waar je gevoelens en je denken in opkomen. Waar jij als persoon in opkomt. Het is het licht waar alles in opkomt.
Je kunt er als persoon niet bij komen. Je hoeft er eigenlijk helemaal niet naartoe te bewegen, je bent er namelijk al. Er valt dus in wezen ook niets te oefenen.
Wat je zou kunnen ‘oefenen’ is; openheid, transparantie, aandacht en alertheid. Ik zet ‘oefenen’ tussen aanhalingstekens omdat het niet helemaal het juiste woord is. Wees open, transparant, aandachtig en alert. Laat jezelf samenvallen met deze kwaliteiten zonder er moeite voor te doen. Echte meditatie vindt plaats precies op het snijvlak tussen doen en niet doen. Als je dat evenwicht in jezelf gevonden hebt dan gaat je wezen aan. Je bent daar receptief, ontvankelijk en moeiteloos.
Een veel gebruikte metafoor is die van de zee en de golf. De golf denkt en voelt dat hij een uniek en op zichzelf staand persoon is die opzoek gaat naar zichzelf en zij ware aard. De golf gaat oefenen om zee te ervaren en te worden. Onmogelijke queeste natuurlijk, hoe kan je iets worden wat je al bent?
De oefening zit hem in het doorzien, of het loslaten van de idee dat je iets anders bent dan zee. Het vasthouden aan het idee dat je een op zichzelf staande golf bent, het geloof daarin vraagt behoorlijk wat energie. Als je goed in jezelf kijkt kun je iets van de energie, die spanning die het in wezen is voelen. Vasthouden kost altijd meer energie dan loslaten.
Meditatie, en dan bedoel ik de beoefening ervan is ontspanning, is het loslaten. Eerst van de spanning in je lichaam, daarna van je mind en denken en daarna van het idee dat je iemand bent die losstaat van het geheel. Dit hoeft geen jarenlange oefening te zijn, afgezonderd op een berg. Dit kan in een paar ademhalingen. Moeiteloos is het toverwoord.
Oefening moeiteloos zijn
Je hoeft deze oefening ook niet in een speciale houding of omgeving te doen, gewoon aan je bureau, thuis aan de tafel of in de trein, het kan allemaal. Beter zelfs, je doorbreekt dan ook meteen je ideeën over hoe het zou moeten.
Onthoud alleen: moeiteloos
Ademhaling 1. Op de inademing voel je je lichaam. Op de uitademing laat je alle spanning los en samen met spanning laat je ook je idee los dat je je lichaam bent. Maar verplaats dat wat je bent niet ergens anders heen.
Ademhaling 2. Geniet van de stilte en ontspan elke vorm van vasthouden.
Ademhaling 3. Op de inademing voel je je hoofd, adem naar je hoofd. Op de uitademing laat je alle spanning in je hoofd los, ontspan en laat samen met de spanning ook je aanname los dat je je denken bent. Laat je verankering in je hoofd en je denken los, maar verplaats je anker niet naar iets anders.
Ademhaling 4. Geniet van de stilte en ontspan elke nog aanwezige vorm van vasten houden aan.
Ademhaling 5. Vul op de inademing jezelf met adem, je handen, je borst, je hoofd. Ook de ruimte buiten je lichaam. Laat op de uitademing alle ideeën en aannames over jezelf los. Ontlaad de spanning die je nu nog bent, maar pak niets nieuws vast.
Ademhaling 6. Geniet van de stilte en val samen met jezelf, met de openheid en transparantie die er nu is. Wees moeiteloos. Wees receptief voor dat wat niet ervaren kan worden.
Blijf als je dat fijn vindt nog even zo zitten. Wees alert op de neiging om opnieuw iets vast te pakken dat je persoon weer vaste grond onder zijn voeten geeft. Kijk in jezelf en zie hoe snel die neiging de kop opsteekt.
Als je zo meteen opstaat en weer in de wereld in beweging komt, onthoudt dan: moeiteloos zijn is er altijd, ook als je denken er straks sluiers tussen lijkt te plaatsen.